Bel ağrısı insanların təxminən 90%-nin həyatında ən azı bir dəfə yaşayacağı ağrıdır. Bel ağrılarının 90%-nin səbəbi ümumiyyətlə yanlış duruş, ağır yük qaldırma, əzələ zəifliyi kimi mexaniki səbəblərdir.
Bel ağrısı nədir?
Bel əzələlərində qəfil gərginlik ağrıya səbəb olur və sadə ağrıkəsicilər, əzələ gevşeticilər və istirahətlə 1-4 həftə ərzində öz-özünə sağalacaq. 3 aydan çox davam edən bel ağrılarına xroniki bel ağrısı deyilir. Bel ağrısı xroniki hal aldıqda, disk yırtığı kimi onurğanın altında yatan bir patologiyanın ola biləcəyini nəzərə almaq lazımdır və mütləq həkimə müraciət etmək lazımdır.
Bel ağrılarının 85 – 90%-nin səbəbi mexaniki bel ağrısıdır. Mexanik bel ağrısı, onurğada heç bir problem olmadan bel əzələlərindən yaranan ağrılara verilən addır. Müasir texnologiya ilə fərdlərin həyatlarını yaşayarkən buraxdıqları səhvlər bel ağrılarının tezliyini artırıb.
- Uzun müddət masa arxasında işləmək,
- Bel çantasını və ya digər çantaları uyğun olmayan yerdə daşımaq,
- Oturaq və idmansız həyat.
- Uzun müddət kompüter qarşısında işləmək,
- Uzun müddət oturmuş vəziyyətdə televizora baxmaq,
- Bel sağlamlığına uyğun olmayan çarpayıdan istifadə etmək,
- Külək, soyuq və ya kondisionerə məruz qalan bədən tərli,
- Qeyri-münasib mövqedə ağırlıqların qaldırılması
- siqaret çəkmək və artıq çəki,
Səhv oturmaq, kompüter qarşısında işləmək kimi hallar fərdlərin duruşunu pozur, arxa əzələlərini zəiflədir və uzun müddətdə bel ağrılarına səbəb olur. Siqaret çəkmək beldə olan fəqərələr arasında amortizator funksiyasını yerinə yetirən birləşdirici toxumanın qan tədarükünü və strukturunu pozaraq yırtıq əmələ gəlmə ehtimalını artırır.
Həddindən artıq çəki və uzun müddətli qəbizlik də onurğaya təzyiq göstərərək struktur pozğunluqlarına səbəb ola bilər. Müasir dünyamızın ən böyük problemlərindən biri olan oturaq və idmansız həyat, bel sağlamlığının ən əhəmiyyətli komponentlərindən biri olan bel əzələlərini zəiflədir və uzun müddətdə xroniki bel ağrılarına səbəb olur.
Dr. Gülnar Əhmədli
Fizioterapevt
Vüqar Aslanlı
Kayropraktika uzmanı & FizioterapevtBel ağrısında nə vaxt həkimə mürəciət etmək lazımdır?
Bu hallarda mütləq şəkildə həkim mütəxəssisə müraciət etməyini lazımdır.
- Düşmə və ya travma tarixi,
- Gecələr davam edən şiddətli ağrı,
- İstirahətlə keçməyən ağrı,
- Bel hərəkətlərində həddindən artıq məhdudiyyət,
- Ayağa yayılan ağrı,
- Ayaqlarda uyuşma, karıncalanma,
- Ayaq və ya ayaq zəifliyi və ya iflic,
- sidiyi və ya defekasiyanı saxlaya bilməmək,
- Son bir ayda yorğunluq və ani kilo itkisi,
Bel ağrısının səbəbləri
- Bel yırtığı (bel yırtığı),
- Degenerativ disk xəstəliyi (vertebralar arasında amortizator rolunu oynayan birləşdirici toxuma təbəqəsinin pisləşməsi),
- Onurğa stenozu (kanalın daralması),
- Uğursuz bel əməliyyatı,
- Sakroiliak xəstəliyi,
- onurğa beyni zədələri,
- Diskit (disk iltihabı),
- Şişlər (sümük və metastatik) və metabolik xəstəliklər.
İntervertebral disklərin yırtığı bel ağrısına səbəb olan ümumi bir vəziyyətdir. Ən çox arxa bölgədə, 4-5. Bel fəqərələri səviyyəsində yaranır və həmin nahiyədə sinirlərin sıxılması nəticəsində ağrıya səbəb olur. Siyatik ağrı olaraq da bilinən bu vəziyyətdə, öskürmə, asqırma və ya irəli əyilmə ilə artan bıçaqlanma ağrıları müşahidə olunur.
Bel ağrısının müalicəsi
Yataq istirahəti bel ağrısının əsas müalicəsidir. İstirahət 3 gündən çox olmamalıdır, gündəlik həyata və məşqlərə erkən başlamaq lazımdır. Belinizi gərginləşdirəcək müəyyən hərəkətlərdən qaçınmaq lazımdır.
Qeyri-steroid iltihab əleyhinə dərmanlar adlanan və xalq arasında ağrıkəsici və əzələ gevşetici kimi tanınan dərmanlar həkim nəzarəti altında ağrıları aradan qaldırmaq üçün istifadə olunur. Dartma, bel məşqləri və TENS adlanan ultrasəs istilik tətbiqləri kimi fiziki terapiya tətbiqləri qısa müddətli rahatlama təmin edə bilər.
Erkən dövrdə aktiv həyata qayıtmaq üçün idman çox vacibdir. Hərəkətsizlik bel ağrısının müalicəsinə mənfi təsir göstərir. Ağrı kəsicilərə və fiziki müalicə tətbiqlərinə kifayət qədər cavab verməyən xəstələrdə, bel ağrılarının müalicəsində həm bu tətbiqləri dəstəkləmək üçün, həm də tək başına epidural steroid inyeksiyaları və digər müdaxilə ağrı müalicəsi üsulları istifadə olunur.
Radiotezlik: Radiotezlik müəyyən fasilələrlə istilik dalğaları göndərən bir cihazdır. Yüksək və ya aşağı temperaturlar iynə kimi bir uc ilə toxumalara göndərilir. Bel ağrısı, radiotezlik üsulu ilə sürətli oynaqlara və ya degenerativ disk toxumasına istilik göndərməklə aradan qaldırıla bilər.
Akupunktur: Akupunktur bədəndə ağrıkəsici təsiri olan maddələrin, spazmolitik dərmanların və zehni gərginliyi azaldan hormonların ifrazını stimullaşdırmaqla işləyir.
Cərrahi müalicə: Bel ağrısı ilə; Kişilərdə hər hansı bir ayaq və ya ayaqda düşmə, ciddi güc itkisi, yeriyə bilməmə, uyuşma, birdən-birə sidiyə çıxma, nəcis saxlamama və ya sidiyə getmə və ya defekasiya edə bilməmə, kişilərdə ani başlayan erektil disfunksiya təcili cərrahi müalicə tələb edən hallardır.
Fövqəladə hallar istisna olmaqla, xroniki bel və ayaq ağrıları olan xəstələrin müayinələrində bel yırtığı, bel sürüşməsi, kanal tıxanması kimi onurğa xəstəlikləri aşkar edilərsə və digər üsullar fayda verə bilmədiyi halda cərrahi müalicə ön plana çıxır.
Səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün mütləq həkiminizlə məsləhətləşin.
