doctora.az | Həkim mütəxəssisləri rahatlıqla tapın

Şəkərli diabet zamanı qidalanma necə olmalı?

Şəkərli diabet zamanı qidalanma necə olmalı?

Şəkərli diabet zamanı qidalanmalı, diabet pəhrizi necə tətbiq olunur, diabet xəstələri nə yeməli nə yeməməli kimi sualların cavablarını yazımızda tapa bilərsiniz.

Şəkərli diabet sağlam qidalanma, müntəzəm fiziki aktivlik və çəkinin idarə edilməsi ilə yaxşı şəkildə idarə oluna bilər.

Şəkər xəstəliyiniz varsa, bol tərəvəz və paxlalılara (noxud, mərci, az duzlu quru lobya və lobya kimi) əsaslanan sağlam qidalanma rejimi izləməniz tövsiyə olunur.

Tam taxıllı çörəklər, taxıllar və meyvələr kimi bəzi yüksək lifli, aşağı qlisemik indeksli (GI) karbohidratlarla yanaşı, bəzi yağsız zülal mənbələrini və az yağlı süd məhsullarını da qidalanmaya daxil etməyiniz vacibdir.

Diabet pəhrizi düşünüldüyü kimi məhdudlaşdırıcı bir pəhriz deyil. Əksinə, qidalandırıcı qidalar baxımından zəngin, aşağı miqdarda karbohidrat və yağ tərkibli, daha çox tam taxıl, tərəvəz və meyvə ağırlıqlı olan bir qidalanma planıdır.

Sağlam qidalanma diabet müalicəsinin ən vacib mərhələsidir. Çünki qidalar qan şəkərini əmələ gətirən mənbələrdir. Bu nöqtədə orqanizmin ehtiyacı olan qidalar hər öğündə istehlak edilməlidir.

Bu prosesdə istehlak edilməli olan əsas qida mənbələri isə aşağıdakılardır:

  • Yağ
  • Karbohidrat
  • Liflər
  • Zülal
  • Vitamin və minerallar

Şəkərli diabetdə ümumi qidalanma qaydaları

“Diabetdə qidalanma necə olmalıdır?” deyə maraqlanalar üçün bu sual aşağıdakı kimi izah edilə bilər: Diabet xəstələrinin qidaları düzgün miqdarda istehlak etməsi çox vacibdir. Riayət edilməsi lazım olan digər qidalanma qaydaları isə;

  • Ağ çörək əvəzinə kəpəkli çörək istehlak etməlisiniz.
  • Hər öğündə salat və bişmiş tərəvəz mütləq olmalıdır.
  • Meyvələri mümkünsə qabığı ilə istehlak etməlisiniz.
  • Lifli qidaları da qidalanmaya daxil etməlisiniz.
  • Quru paxlalılardan noxud, lobya, mərci və yaşıl noxuda süfrənizdə tez-tez yer verməlisiniz.
  • Maye yağ və zeytun yağını ölçülü istifadə etməlisiniz.
  • Ağ ət istehlak etməlisiniz.
  • Ətli yeməklərə yağ əlavə etməməlisiniz.
  • Süd və qatığı yağsız seçməlisiniz.
  • Pendiri az yağlı istehlak etməlisiniz.
  • Marqarin, krem, kərə yağı və qaymaq kimi qidalar istehlak etməməlisiniz.
  • Şəkər və duz istifadə etməməlisiniz.
  • Gündə ən az 8 stəkan su içməlisiniz.
  • Uzun müddət ac qalmamalı, 3 əsas və 3 ara olmaqla qidalanmalısınız.
  • Tək öğündə çox tipli qidalanma tərzini tətbiq etməlisiniz.
  • Ara öğünlərdə mütləq süd, qatıq və ayran kimi qidalar istehlak etməlisiniz.
  • Toyuq və balığı dərisi və yağından ayıraraq qrildə, suda bişirmə və ya buxarda bişirmə üsulu ilə hazırlamalısınız.
  • Gündə 1-2 ədəd qoz yeməlisiniz.
  • Kolbasa məhsullarından uzaq durmalısınız.
  • Mürəkkəb karbohidratları seçməlisiniz.
  • Nişasta tərkibli olmayan tərəvəz, meyvə və paxlalılar istehlak etməlisiniz.
  • Qan şəkərinin sürətlə yüksəlməsinin qarşısını alan yulafa süfrənizdə yer ayırmalısınız.

Şəkərə xeyirli qidalar hansılardır?

Diabetdə qidalanma müalicəsi mütləq sağlam karbohidrat, lifdən zəngin qidalar, faydalı yağlar ehtiva etməlidir. Diabetdə qidalanma prinsipləri istiqamətində diabet xəstələrinin istehlak edə biləcəyi qidalar aşağıdakı kimidir:

  • Badam
  • Qoz
  • Çovdar çörəyi
  • Alma
  • Fındıq
  • Qreypfrut
  • Kəpəkli çörək
  • Kivi
  • Quru paxlalılar
  • Süd və süd məhsulları
  • Şəkərsiz taxıl məhsulları
  • Tam buğda çörəyi
  • Yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər
  • Qatıq

Şəkər xəstələrinə nə yemək olmaz?

Diabetdə qidalanma müalicəsinin məqsədləri şəxsi məhdudlaşdırmaq deyil, sağlam qidalanma vərdişləri qazandırmaqdır. Tip 2 və tip 1 diabet pəhrizi bu səbəbdən bəzi qidalardan uzaq durmağı tələb edir. Budur həmin qidalar:

  • Bal
  • Ağ çörək
  • Makaron
  • Ağ un tərkibli qidalar
  • Biskvit
  • Çips
  • Çaya əlavə edilən şəkər
  • Qlükoza
  • Keks
  • Kreker
  • Qarğıdalı
  • Qarğıdalı lopası
  • Çuğundur
  • Kartof
  • Düyü
  • Poğaça
  • Mürəbbə

Qan şəkərini tənzimləyən qidalar

Diabetdə qidalanma qan şəkərinin tənzimlənməsi ilə də əlaqəlidir. Tip 1 və tip 2 diabetdə qidalanma rutinində tövsiyə olunan qidalar tək başına möcüzə yaratmaz, ancaq bəzi qidalarla qan şəkəri tənzimlənə bilər. Budur həmin qidalar:

  • Turş meyvələrdən ananas, alma, portağal, çiyələk, mərsin, qreypfrut, nar, kivi və albalı
  • Ədviyyatlar
  • Ənginar, kərəviz və soğan
  • Sirkə və limon suyu
  • Darçın
  • Yabanı mərsin

Diabetdə qidalanma piramidası

Diabetdə qidalanma piramidası, diabet xəstələrinin öğünlərini planlaşdırmada asanlıq yaradan bir metoddur. Diabet qidalanma piramidası qidaları 6 qrupa toplayır. Diabet qidalanma siyahısı bu piramidaya görə tənzimlənə bilər.

Diabetdə qidalanma piramidası

Şəkərli diabet pəhrizi nümunə siyahısı

Diabet pəhrizi siyahısı təkcə diabet xəstələri üçün deyil, hamı üçün sağlam və tarazlı qidalanmanı asanlaşdırır. Siz də bu piramidaya görə əsas öğünlərinizi fərqli qrupda olan qidaları bir araya gətirərək tərtib edə bilərsiniz. Mövzunu daha yaxşı anlamağınız üçün hazırlanmış diabet pəhrizi nümunə siyahısı aşağıdakı kimidir:

Səhər yeməyi

  • 1 çay stəkanı süd
  • 30 qram az yağlı pendir
  • 2 nazik dilim çörək
  • 1 orta boy pomidor

Günorta yeməyi

  • 2 ədəd kotlet (60 qram olmalı)
  • Zeytun yağlı lobya
  • 3-4 qaşıq makaron
  • 1 dilim kəpəkli çörək
  • 1 stəkan ayran

Axşam yeməyi

  • Mərci şorbası
  • Qiymə ilə kabab yeməyi
  • 1 çay stəkanı qatıq
  • 1 orta boy portağal
  • 1 dilim kəpəkli çörək

Siz də “Şəkər xəstələri nə yeməli nə yeməməli?” deyə maraqlanırsınızsa, sizin üçün doğru olan sağlam bir qidalanma rejimi inkişaf etdirmək üçün sizinlə birlikdə işləyə biləcək bir həkim mütəxəssisə müraciət etməlisiniz.

Bu yazını paylaş

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *