Zob xəstəliyi müxtəlif səbəblərə görə inkişaf etsə də, zobun ən çox görülən səbəbi yod çatışmazlığıdır. Çünki tiroid hormonunun ifrazı yod sayəsində əldə edilir.
Həm istehlak edilən qidadan, həm də içilən sudan kifayət qədər yod alınmazsa, qalxanabənzər vəzi hormon istehsal etmək üçün daha çox işləməyə başlayır ki, bu da bu vəzin böyüməsinə səbəb olur.
Qalxanvari vəzi bədənimiz üçün ən vacib orqanlardan biridir. Ölçüsü kiçik olsa da, böyük funksiyaya malik olan bu orqan maddələr mübadiləsində və bir çox başqa məsələlərdə həlledici rol oynayır və anormal böyüdükdə zob xəstəliyi orta çıxır.
Dr. Günel Rəcəbova
Endrokrinoloq
Dr. İlkin Əhmədli
EndokrinoloqZob xəstəliyi bəzən yod çatışmazlığı, bəzən qalxanabənzər vəzi infeksiyaları və ya qalxanabənzər vəzin xərçəngi, bəzən də genetik faktorlar səbəbiylə yarandığı düşünülür.
Azərbaycanda yod istehlakının az olduğu yerlərdə bu xəstəliyə daha çox rast gəlinməsinin səbəbi məhz budur. Bu vəziyyəti neytrallaşdırmaq və mövcud zob xəstəliyinin gedişatına müsbət təsir göstərmək üçün xəstələrin bəzi qidalanma vərdişləri əldə etmələri lazımdır.
Zob üçün xeyirli qidalar hansılardır?
Qalxanabənzər vəzin yaxşı işləməsini təmin etmək və bu orqanın fəaliyyətini asanlaşdırmaq üçün daha çox tərəvəz və meyvə istehlak etmək lazımdır. Qidalanma rejiminə nə qədər çox proteinlə zəngin qidalar daxil edilərsə, qalxanabənzər vəzlərinin işləməsi bir o qədər asan olar.
Tərəvəz və meyvələr vasitəsilə kifayət qədər A, C və E vitaminləri və antioksidan vitaminlər istehlak etsəniz, qalxanabənzər vəzi xərçənginə tutulma riski azalır və zob xəstəliyinin müalicəsində faydalı bir addım atılır.
Dənizdən gələn sağlamlığa süfrənizdə yer edin.
Balıqda olan omeqa-3 yağ turşuları qalxanabənzər vəzin funksiyalarına müsbət təsir göstərir. Zob xəstəliyinin inkişafının qarşısını almaq üçün həftədə ən az iki dəfə şimal balıqlarını, xüsusilə də omeqa 3 ilə zəngin olanları istehlak etmək çox vacibdir.
Eyni şəkildə, əgər bir insan balıq istehlak edə bilmirsə və ya balıq almaq imkanı məhduddursa, o zaman balıq yağı əlavələri qəbul etməlidir.
Zob xəstəliyi zamanı seleniumla zəngin qidalardan istifadə edin
Tiroid hormonuna gəldikdə, balanslaşdırılmış selenium səviyyələrinə sahib olmaq çox vacibdir. Bu nöqtədə qanda selenium balansını optimal tarazlıqda saxlamaq üçün selenlə zəngin qidalardan daha çox istifadə etmək tövsiyə edilir.
Selenium mənbəyi hesab edilən qidalara qoz, ət, balıq və qabıqlı balıqlar, süd məhsulları, tərəvəz və meyvələr, yumurta və tam buğda unu daxildir. Qalxanabənzər vəz üçün digər vacib məsələ seleniumun E vitamini ilə əlaqəsidir.
Məhz selen çatışmazlığında E vitamininin səviyyəsi azalır və bu zaman qalxanabənzər vəzinin iltihabı daha tez-tez baş verir. Belə bir vəziyyətə düşməmək üçün selen və E vitamini birlikdə istehlak etmək daha sağlamdır.
Zob xəstəliyi zamanı bunlardan uzaq dayanın
- Un və nişastalı qidalar, yodu çıxarılmış duz,
- Şəkər,
- Kofein,
- Alkoqol,
- Siqaret,
- Soya məhsulları.
Səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün mütləq həkiminizlə məsləhətləşin.
